Kurikulum islahatının əhəmiyyəti və cəmiyyətin tələbləri
Azərbaycanda kurikulum termini ötən əsrin 90-cı illərinin sonundan etibarən istifadə olunmağa başlamışdır. İlk vaxtlar "təhsil planı" kimi tərcümə olunaraq istifadə edilsə də, sonralar araşdırmalarda kurikulum kimi işlənmiş, son illərdəki hüquqi-normativ sənədlərin dilində də eyni ilə həmin anlayış saxlanılmışdır.
kurikulum islahatını zəruri edən səbəblər
Azərbaycan təhsil sistemində "kurikulum" yeni bir anlayışdır və o, təlim prosesi ilə bağlı bütün fəaliyyətlərin təşkilini və həyata keçirilməsini əks etdirən konseptual sənəd kimi başa düşülür. İslahat çərçivəsində elə bir konseptual sənəd hazırlanır ki, özündə təhsilalanlar üçün zəruri kompetensiyaları, məzmun və qiymətləndirmə standartlarını, hazırkı tədris planı və proqramlarını, şagirdə və onun hazırlıq səviyyəsinə verilən tələbləri, hər bir dərsin konkret inkişafetdirici məqsədlərini, metodik təminatı, dəyərləndirmə modelini, texniki təchizatını və s. təsvir etsin, müəllim və məktəb qarşısında duran vəzifələri və onların konkret həlli yollarını göstərsin.
Milli Kurrikulum ictimai-siyasi, mədəni və sosial həyatın qloballaşdığı və universallaşdığı, informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının rolunun artdığı, rəqabətin gücləndiyi müasir dövrdə hər bir şəxsin istedad və qabiliyyətinin müstəsna əhəmiyyət kəsb etdiyi nəzərə alınaraq, müstəqil qərarlar qəbul etməsi üçün onun zəruri təhsil səviyyəsinə və bacarıqlara malik olmasına, cəmiyyətin inkişafının əsas hərəkətverici qüvvəsi olan insanın formalaşdırılmasına və problemlərin həllinə yönəlmişdir.Milli Kurrikulum bilavasitə aşağıdakı funksiyaların reallaşdırılmasına xidmət edir:
G.Abdullayeva kurikulumun mahiyyəti haqqında yanaşmaların müxtəlif olduğunu da dilə gətirib. Bildirib ki, hər kəs öz ölkəsinin ehtiyacları baxımından ona yanaşıb, hazırladığı nümunələrdə zəruri tələbatları nəzərə alıb. Metodistin fikrincə, Azərbaycan pedaqoji fikrində kurikulum təlim prosesi ilə bağlı bütün fəaliyyətlərin səmərəli təşkilinə, məqsədyönlü və ardıcıl həyata keçirilməsinə imkan yaradan konseptual sənəd kimi qəbul edilib. G.Abdullayeva qeyd edib ki, kurikulum müasir dərs modelinin əsas çərçivələri üzrə fənlər kursunun hər bir bölməsinin məqsədini, məzmununu, tədris-təlim fəaliyyətini, nailiyyətlərini, onların qiymətləndirilməsini əks etdirir. Kurikulum islahatını zəruri edən səbəblərdən danışan təlimçi Azərbaycan Respublikasında ümumi təhsilin Konsepsiyasının - Milli Kurikulumun reallaşdırdığı funksiyaları da diqqətə çatdırıb.
Kurikulum islahatının məqsədi və vəzifələri
Kurikulum islahatının ictimai-siyasi əsasları
Kurikulum islahatının iqtisadi tələbləri
Kurikulum islahatının beynəlxalq standartlara uyğunluğu
Kurikulum islahatının informasiya texnologiyalarından istifadəsi
Kurikulum islahatının təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə təsiri
Kurikulum islahatının təhsilin demokratikləşdirilməsinin təmin edilməsi
Kurikulum islahatının təhsilin humanist prinsiplərinin əks etdirilməsi
Kurikulum islahatının təhsilin mündəricatının yenilənməsi
Kurikulum islahatının təhsilin strukturunun optimallaşdırılması
Kurikulum islahatının təhsilin metodologiyasının inkişaf etdirilməsi
Kurikulum islahatının təhsilin monitorinq və qiymətlendirilmə sisteminin yaradılması
Kurikulum islahatının təhsilin öyrәnmәk bacarığını formalaşdırması
Kurikulum islahatının tәhsilin yaradıcılıq keyfiyyәtlәrini inkişaf etdirmәsi
Kurikulum islahatının tәhsilin sosial keyfiyyәtlәrini güclәndirmәsi
Kurikulum islahatının tәhsilin ünsiyyәt vә әmәkdaşlıq bacarıqlarını artırması
Kurikulum islahatının tәhsilin biliyә yiyәlәnmәk vә hәyat boyu öyrәnmәk qabiliyyәtlәrini yaratması
Kurikulum islahatının tәhsilin müasir texniki avadanlıqlardan istifadә etmәk bacarıqlarını formalaşdırması
Kurikulum islahatının tәhsilin öz qabiliyyәtlәrini hәyata keçirmәk bacarıqlarını inkişaf etdirmәsi
Kurikulum islahatının tҽhsilin milli dҽyҽrlҽri vҽ mҽdҽniyyҽti ҽks etdirmҽsi
Kurikulum islahatının tҽhsilin bеynеlxalq dеyеrlеri vе mеdеniyyеti qаbul еtmеsi
Kurikulum islahatının tҽhsilin multikulturalizmi dеstеklеmеsi
Kurikulum islahatının tҽhsilin insan hüquqlarını qoruyan bir mühit yaratması
Kurikulum islahatının tҽhsilin şagirdlеrin fiziоlоji, psixоlоji vе intellektual inkişafına uyğun оlması
Kurikulum islahatının tҽhsilin şagirdlеrin maraqlarına, istedadlarına vе ehtiyaclarına